Dụ dỗ người dân vay online rồi tính lãi suất cao bất thường, cùng với đó là cách đòi nợ theo kiểu giang hồ đang là vấn nạn của xã hội - vấn nạn tín dụng đen. Hàng triệu người đã và đang là nạn nhân của tín dụng đen nhưng không phải ai cũng biết cách hành xử khi rơi vào thảm kịch này.
Những biểu hiện của tín dụng đen
Các ngân hàng, công ty tài chính hay chuỗi cầm đồ hợp pháp luôn yêu cầu thẩm định hồ sơ kỹ lưỡng và gặp mặt khách hàng trước khi duyệt vay. Thời gian duyệt vay ít nhất là từ 1 đến 2 ngày. Riêng các chuỗi cầm đồ thì có thể nhanh hơn nhưng bắt buộc khách hàng phải có mặt tại phòng giao dịch khi thẩm định tài sản. Không có một tổ chức tín dụng hợp pháp nào cho vay tiền online 100%, không gặp mặt khách hàng và giải ngân chỉ trong một cái chớp mắt.
Những lời quảng cáo cho vay không cần gặp mặt, chỉ tải ứng dụng khai báo thông tin rồi nhận tiền trong “một cái chớp mắt”... đa phần là tín dụng đen. Các chuyên gia tài chính lẫn cơ quan công an đã nhiều lần khuyến cáo về những chiêu trò này.
Đối tượng cho vay nặng lãi thường áp dụng chiêu trò giải ngân ngay khi khách hàng ngỏ lời vay và điền đủ thông tin cá nhân. Khi đã giải ngân, chúng sẽ áp dụng cách tích lãi và phí rất mơ hồ, áp đặt, hoàn toàn không được ghi trong hợp đồng. Nếu phản ứng hoặc trả nợ trễ, chúng lập tức đe dọa, hành hung người vay, thậm chí là gia đình, bạn bè khiến nhiều người rơi vào tình cảnh “sống không bằng chết”. Nếu chấp nhận tiếp tục trả nợ, tổng lãi, phí sẽ lên đến vài trăm %/năm, thậm chí là cả nghìn %/năm, và rồi trả mãi không hết nợ.
Cần làm gì khi trót rơi vào bẫy tín dụng đen
Nếu rơi vào bẫy tín dụng đen và mất khả năng chi trả, việc đầu tiên là phải bình tĩnh trước những lời đe dọa, chủ động bàn việc giãn nợ từ 1 đến 2 tháng. Đa phần các đối tượng sẽ không chịu hoặc nếu chịu thì cũng yêu cầu mức lãi và phí phạt cao hơn rất nhiều lần. Khi đó, người vay nên tìm kiếm sự trợ giúp của bạn bè, người thân để trả nợ dứt điểm, chấp nhận mất một khoản tiền lớn nhưng đổi lại là sự an toàn và kinh nghiệm không bao giờ vay tín dụng đen. Tuy nhiên, rất ít người có được cái may mắn như thế.
Hoặc giả các đối tượng sẽ dụ người vay vay thêm một khoản khác, thông qua một ứng dụng/app khác và dùng tiền vay mới để trả nợ cũ, gọi là vay app chồng app. Tuyệt đối không được làm theo gợi ý này bởi một khi dính vào vay app chồng app, sẽ không biết bao giờ mới trả hết nợ bởi lãi suất app sau sẽ cao hơn app trước. Một số người chủ động lên mạng tìm hiểu cách bùng nợ hoặc tìm kiếm một app khác để vay tiền mới trả nợ cũ cũng là điều không nên bởi lẽ người cho vay tiếp theo cũng chính là tín dụng đen và khoản vay mới chắc chắn không đủ để trả hết nợ cũ. Bấy giờ, thay vì nợ chỉ một bên thì người vay lại thành nợ hai, ba hay nhiều bên.
Nếu phát hiện thấy dấu hiệu cho vay nặng lãi và bị đe dọa đến nhân thân, danh dự… người vay cần tập hợp chứng cứ và thông báo với công an. Chứng cứ bao gồm lịch sử tin nhắn, các đoạn ghi âm trao đổi giữa hai bên, hợp đồng hoặc giấy vay nợ, hình ảnh, bài viết bôi nhọ danh dự cá nhân, hậu quả việc các đối tượng bày trò khủng bố. Người vay cũng nên viết đơn tố giác tội phạm để cơ quan chức năng có cơ sở điều tra, xử lý. Tất cả hồ sơ trên cần sao thành nhiều bản, gửi công an phường, xã sở tại hoặc gọi điện đến các đường dây nóng hỗ trợ xử tín dụng đen tại tất cả các tỉnh thành. Cũng nên gửi thêm một bộ hồ sơ tới bộ phận thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố đang cư trú.
Giải pháp tránh rơi vào bẫy tín dụng đen
Các chuyên gia tài chính đã nhiều lần khuyến cáo về tín dụng đen. Tổng hợp lại, có thể nhận ra một số giải pháp. Đầu tiên và căn cơ nhất vẫn là chủ động chi tiêu tiết kiệm, xây dựng quỹ tài chính dự phòng. Tiếp đến là chỉ vay khi thực sự cần và ưu tiên vay bạn bè, người thân. Nếu phải vay bên ngoài, ưu tiên vay từ các tổ chức tín dụng hợp pháp. Nếu không đủ điều kiện vay từ ngân hàng hay công ty tài chính thì cần tìm kiếm các giải pháp vay minh bạch, rõ ràng. Một trong những giải pháp có thể xem xét là vay cầm cố tài sản hay còn gọi là cầm đồ. Tuy nhiên, cũng cần tìm hiểu, lựa chọn vay tại các cửa hàng, chuỗi cửa hàng có uy tín, hoạt động rõ ràng, minh bạch, có trụ sở đàng hoàng như chuỗi cầm đồ F88. Tránh vay ở các điểm cầm đồ nhỏ lẻ, mập mờ lãi phí hoặc yêu cầu người vay lập giấy vay tiền thay vì hợp đồng cầm đồ theo quy định. Đây là những giải pháp được xem là cuối cùng giúp tránh được cạm bẫy tín dụng đen đang bủa vây khắp nơi.
